Чалавек, падобны да мяне

Часта чую меркаванне, што калі людзі падобныя знешне, то гэта пераносіцца і на іх інтарэсы. Яго дашчэнту разбіваюць блізняты, якія выбіраюць розныя прафесійныя напрамкі і развіваюцца ў несумежных спецыяльнасцях. 

Ён той, пры кім цішыня знікае

Гэтыя хлопцы дакладна ведаюц­ь, што скажуць і што спытаюць адзін у аднаго пры сустрэчы. А сустрэўшыся, здаецца, не змаўкаюць. Браты Елізаравы сёлета паступілі ў БНТУ. Максім выбраў машынабудаўнічы факультэт (спецыяльнасць “Інтэгральныя сэнсарныя сістэмы”), а Вадзім спыніўся на аўтатрактарным факультэце (“Аўтамабілебудаванне (электро­ніка)”). Як высветлілася, пра выбар універсітэта юнакі загадзя не дамаўляліся, але ўвогуле пра вучобу думалі падобна: хацелі, каб навучанне прыносіла магчымасці для развіцця і практычны вопыт.

Браты расказваюць пра сябе, як пра звычайных віцебскіх падлеткаў: любяць спорт і сустрэчы з сябрамі. За школьныя гады юнакі змянілі некалькі гарадскіх школ (хацелася быць бліжэй да плавання), і ў кожнай у іх засталіся любімыя педагогі. У 12-й — Тамара Амеліна, у 31-й — Алена Цюленіва і Галіна Сідарава.

“Гэтыя людзі ўклалі ў нас веды, якімі мы карыстаемся і сёння. Раней у нашых галовах былі адны трэніроўкі, а Тамара Валер’еўна, Алена Уладзіміраўна і Галіна Анатольеўна вучылі глядзець далей. Ведалі б вы, якія яны класныя!” — адзначаюць хлопцы.

Першапачаткова Максім планаваў паступаць на праграміста ў Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт імя П.М.Машэрава. Пасля падумаў, што сядзець за камп’ютарам доўгі час — не для яго. А заадно вырашыў узяць вектар на сталіцу — маўляў, там і выбар шырэйшы, і магчымасці большыя. Вадзім жа вызначыўся са спецыяльнасцю і ўніверсітэтам адразу, увасобіўшы ў жыццё дзіцячыя мары і цяперашнія інтарэсы.

“Часта на святы дзядуля дарыў нам канструктар LEGО. Спачатку мы глядзелі, як машынкі з яго збіраў тата, пасля гулялі з ім самі — разбіралі і збіралі назад. І я зразумеў, што буду спецыялізавацца на машынах”, — расказвае студэнт.

Хлопцы са школы прафесійна займаюцца спортам і маюць першы дарослы разрад па плаванні. Басейн — гэта а­дзінае месца, дзе яны не саступаюць адзін аднаму. У іншых сферах саперніцтва паміж братамі няма, а калі раптам хочацца паспаборнічаць, выкарыстоўваюць гэтае пачуццё, каб падцягнуць сябе ў нечым. З любімым заняткам Максім і Ва­дзім развітваліся аднойчы — у перыя­д падрыхтоўкі да цэнтралізаванага тэсціравання і паступлення. Але самае вялікае выпрабаванне для іх — працяглае расставанне адзін з адным (юнакі ніколі не вытрымлівалі больш за 10 дзён).

“Мы моцна сумуем, можаце падкрэсліць гэта некалькі разоў. Вельмі рэдка выпадаюць дні, калі не ўспамінаю пра Вадзіма. Зараз, напрыклад, у інтэрнаце ўсе ведаюц­ь, што ў мяне ёсць брат-блізнюк. Расказваю пра яго — успамінаю, займаюся нечым — таксама. Таму і сустракаемся часта. Я ганаруся тым, што ён мой брат”, — кажа Максім.

На пытанне, наколькі моцна хлопцы адчуваюць адзін аднаго, яны прыводзяць аповеды сяброў. “Аднойчы мы паехалі ў летнік, дзе нас пасялілі ў адным пакоі. Мы не правяралі, наколькі гэта праўда, але хлопцы расказвалі, што мы спім аднолькава: калі я паварачваюся на левы бок — тое ж робіць Максім, калі кладуся на жывот ці спіну — ён таксама”, — успамінае Вадзім.

Для “чысціні” адказу хлопцы праводзяць “эксперымент”. Адзін загадвае лічбу ад 1 да 5, другі павінен яе назваць, затым мяняюцца. Вынік — 50 на 50.

“Макс можа знайсці кантакт з любым. Ён заўсёды добразычлівы, што прыцягвае да яго навакольных. Часам мне здаецца, што ў яго абсалютна адсутнічае страх. Толькі яму можна расказаць тое, чаго не ведаюць нават бацькі. Гэта чалавек, падобны да мяне. Як тут лепей скажаш?”, — дае характарыстыку брату Вадзім.

Максім жа расказвае пра брата як чалавека, які ўзважана і без эмоцый прымае рашэнні і незалежна ад асабістых абставін гатовы выслухаць іншых:

“Ведаеце, бываюць моманты, калі, нават знаходзячыся ў вялікай кампаніі, чуеш цішыню. Не таму, што нецікава ці адзінока, а проста таму, што няма Вадзіма. Ён той, пры кім гэтая цішыня знікае”.

Разважаючы пра будучыню, Вадзім гаворыць, што бачыць сябе інжынерам-праекціроўшчыкам, які будзе займацца чарцяжамі і вытворчасцю машын. Ён спадзяецца даведацца, “што знаходзіцца пад капотам мерседэса і БЕ­ЛАЗа”, хоча стаць запатрабаваным у сваёй галіне. Максім жа, баючыся загадваць наперад, сціпла гаворыц­ь, што спачатку прыйдзецца добра па­працаваць.

Цяжка загадваць, куды прывядуць першакурснікаў іх пошукі, важна каб у канцы дарогі яны аказаліся разам. Бо, як прызнаюцца Вадзім і Максім, жыццё асобна адзін ад аднаго — іншае жыццё, не заўсёды з перавесам у лепшы бок.  

---

Я гавару “Слухайся мяне”, а сястра — “Не, ты слухайся мяне”

Паліна Забела вучыцца на 4 курсе факультэта журналістыкі БДУ. Яе сястра Крысціна — чацвёртакурсніца факультэта камп’ютарнага праектавання БДУІР. “Мы не любім, калі нам кажуць, што мы падобныя, бо лічым сябе незалежнымі асобамі”, — смяюцца дзяўчаты. Абедзве сур’ёзныя, засяроджаныя і разам з тым адкрытыя і камунікабельныя сёстры разам становяцца вельмі сціплымі. І, калі трэба мець зносіны з незнаёмымі людзьмі, спрачаюцца: “Давай ты спытай!” — “Не, ты!”

“У дзяцінстве мы былі непаседлівымі і па­спакайнелі толькі за кніжкамі. Мы падобныя ў сарамлівасці, хаця Паліна больш адкрытая. Малымі мы часта сварыліся і не маглі падзяліць цацкі. А зараз Паліна для мяне — лепшы сябар. Толькі ёй я расказваю тое, што не ведае больш ніхто. Канечне, мы можам пазлавацца адна на адну, але гэта ніяк не адбіваецца на нашых адносінах”, — дзеліцца Крысціна.

Пераканана, што я шкадавала б, калі б не паступіла на журфак. Ён загартаваў мяне і адкрыў для свету, прывёў у маё жыццё шмат цікавых людзей, даў дасведчанасць у многіх пытаннях.

Паліна Забела

Па словах Паліны, у пачатковай школе яе лічылі плаксай, бо малая баялася камунікаваць з навакольнымі.

“Раскрыцца мне вельмі дапамагло тое, што ў старшых класах пачаліся алімпіяды па беларускай мове. Тады ж я вырашыла стаць журналістам. Спачатку пісала матэрыялы ў гімназічны часопіс (дзяўчаты скончылі гімназію № 1 Слуцка) і займалася ў гуртку пры раёнцы. Канчаткова ўмацавалася ў сваім рашэнні пасля паездкі ў “Зубраня”. На той час мне х­ацелася не стаць журналістам, а паступіць на журфак”, — успамінае Паліна.

Пры гэтым дзяўчыну цяжка аднесці да “гуманітарыяў”: у школе яе цікавілі не толькі ўрокі мовы і літаратуры (зараз студэнтка бядуе, што на 4 курсе няма гадзін па літаратуры), але і хімія з матэматыкай. Таксама Паліну цягнула да гісторыі Беларусі. Ёй было цікава прасочваць працэсы, якія адбываліся ў грамадстве, і выбудоўваць прычынна-выніковыя сувязі. А Крысціна, хоць і займалася мовамі, душу адводзіла на занятках па геаметрыі. Дзяўчыне падабаліся адсутнасць алгарытму ў рашэнні задач, актывізацыя прасторавага мыслення падчас заняткаў.

“Я ведала, што буду паступаць на спецыяльнасць, дзе патрэбна добрае валоданне англійскай мовай. Бацькі параілі звярнуць увагу на ІТ. Бізнес-аналітык — гучала прыгожа, і я выбрала гэтую спецыяльнасць. У ёй ухіл зроблены не толькі на праграмаванне, але і на работу з вялікай колькасцю дакументаў. Працуючы з данымі, трэба з няпэўнай інфармацыі вывесці канкрэтную. Аналітыку неабходна выслухаць жаданні заказчыка і растлумачыць усё распрацоўшчыку — перакласці звесткі з “чалавечай” мовы на мову праграмавання, — расказвае пра сваю спецыяльнасць Крысціна.

Паліна гаворыць, што па характары Крысціна больш падобная да мамы, а яна — да таты.

“Мы абедзве страшэнна ўпартыя: я крыху меней, а яна, калі нешта вырашыла, не адступіць. Праз гэта толькі і сварыліся ў дзяцінстве. Абедзве любім вучыцца і даведвацца штосьці новае. Мне здаецца, што я больш лянівая, чым Крысціна. Лічу яе разумнейшай за сябе, і так было заўсёды”, — прызнаецца дзяўчына.

Па словах Паліны, сястра часта дапамагала ёй са школьнымі прадметамі. Так, аднойчы дзеля цікавасці Паліна захацела здаць ЦТ па матэматыцы (многія задачы са зборніка з ёй разбірала Крысціна). Вынік — сертыфікат з 85 баламі.

“Часта гляджу на Крысціну і гавару сабе: “О, гэта ж і я так выглядаю!”Але яна лепшая версія мяне. Шчырая і разумная. Так было ўсё жыццё. Ведаю, што нават калі яна бурчыць на мяне за нешта, заўсёды будзе побач”.

З 7 класа дзяўчаты займаюцца гульнёй “Што? Дзе? Калі?”. Старэйшыя хлопцы, прачытаўшы недзе, што паміж блізнятамі існуе невытлумачальная ментальная сувязь, вырашылі гэта праверыць. “Давайце адна з вас загадае слова, а другая яго агучыць”. Мы абедзве, не згаворваючыся, ведалі, што гэта будзе ландыш. Хлопцы, калі іх “эксперымент” атрымаўся, здзівіліся. Цяпер сёстры жартуюць, што здзіўленне было б не меншым, калі вопыт прыйшлося б паўтарыц­ь, а ён не атрымаўся.

Вясёлых гісторый у жыцці Паліны і Крысціны нямала. Усё больш пра тое, як незнаёмыя людзі дзівяцца, бачачы іх разам. Так было падчас сустрэчы з групай на журфаку. У аўдыторыю дзяўчаты зайшлі разам, і аднагрупнік Паліны ад нечаканасці адкрыў рот. А на ўрачыстасцях у БДУІР аднагрупнікі Крысціны доўга не маглі зразумець, чаму іх сяброўка робіць выгляд, што яны не знаёмы і называе сябе Палінай.

У мяне цудоўная спецыяльнасць. Калі захочаш, зможаш вынесці з яе вельмі многае. Менавіта яна навучыла мяне спакойна адносіцца да выклікаў і з халоднай галавой падыходзіць да іх вырашэння.

Крысціна Забела

“Вясной я фатаграфавала Крысціну, каб выкласці фота ў сацыяльныя сеткі. Многія знаёмыя падумалі, што гэта я. З вамі ўсё ў парадку, думаю? Не, Крысціна там прыгожая, канешне, але мы ж усё роўна розныя! — расказвае Паліна. — А ўвогуле мы часта смяёмся, што наш мозг складаецца з адных клетак: знаходзячыся ў агульнай кампаніі, можам выкарыстоўваць падобныя фразы, думаць аднолькава, гаварыц­ь у адзін голас”.

Абітурыенцкую пару дзяўчаты памятаюць не моцна. Кажуць, што не задумваліся, ці змогуць жыць адна без адной, паколькі хвалявала толькі паступленне. Ды і не ўзнікала думкі, што ім спатрэбіцца доўга не бачыцца. Расставацца дзяўчат прывучыў удзел у алімпіядах (Паліна займалася беларускай мовай, Крысціна — рускай): у той час яны ўпершыню не сустракаліся два тыдні. Тады сёстры наўрад ці сказалі б, што сумавалі. А зараз прызнаюцца, што вельмі сумуюць адна без адной: бывае, нават лічаць дні з моманту расставання да новай сустрэчы.

“Фізічна мы можам доўга не сустракацца, але штодзень гадзінамі гутарым па тэлефоне. Кожнай жа трэба ведаць, што адбываецца ў другой! Заўсёды сто думак ў галаве: што сказаць, пра што спытаць. Сябры, бывае, чуюць, што мы гутарым, і гавораць: “Бач ты, зноў размаўляюць!” А нам гэта не надакучвае, бо не хапае часу, калі мы разам”, — прызнаюцца блізняты.

Паліна і Крысціна гавораць, што элемент спаборніцт­ва ў іх жыцці прысутнічаў толькі ў маленстве: не хацелася, каб адрозніваліся адзнакі, бо некаму было б крыўдна. Таму дзяўчынкі стараліся дагнаць адна адну (нават ва ўзнагародах і перамогах імкнуліся быць нароўні).

“Я старэйшая на 5 хвілін, а ўсе думаюць інакш. Таму зараз мы спаборнічаем жартам: я гавару “Слухайся мяне”, а сястра — “Не, ты слухайся мяне”, — дзеліцца Паліна. “Ці пакеплівае з мяне: “Крысціна, памый посуд. Гэта я табе як старэйшая кажу”, — дадае Крысціна.

Ірына ІВАШКА.
Фота Алега ІГНАТОВІЧА і з асабістага архіва герояў.