Беларуска-кітайскі інстытут у складзе БДУ

У рамках сумеснай падрыхтоўкі абітурыентам прапануюцца тры спецыяльнасці

Сумесны беларуска-кітайскі інстытут (СІБД) стварылі БДУ і Даляньскі політэхнічны ўніверсітэт — адпаведнае пагадненне падпісалі рэктары дзвюх устаноў Андрэй Кароль і Го Дунмін. Навучанне ў новым інстытуце пачнецца 1 верасня.

У рамках сумеснай падрыхтоўкі абітурыентам прапаноўваюцца тры спецыяльнасці: “Механіка і матэматычнае мадэляванне”, “Фізіка (вытворчая дзейнасць)” і “Сусветная эканоміка”.

Усе планы і праграмы па вучэбных дысцыплінах распрацоўваюцца і зацвярджаюцца пры ўдзеле двух бакоў з улікам апошніх дасягненняў навукі, тэхнікі і прамысловасці краін — удзельніц адукацыйнага праекта.

Прыём у СІБД будзе праходзіць у адпаведнасці з правіламі прыёму ва ўстановы вышэйшай адукацыі Беларусі і згодна з умовамі прыёму на аналагічныя спецыяльнасці БДУ.

 А вось выкладаць студэнтам будуць прадстаўнікі як беларускага, так і кітайскага ўніверсітэтаў. Праз 4 гады выпускнікі атрымаюць два дыпломы: БДУ і ДПУ.

У айчыннай вышэйшай школе гэта першы вопыт сумеснай беларуска-кітайскай падрыхтоўкі спецыялістаў на першай ступені. Пра асаблівасці эксперыментальнай праграмы, новыя адукацыйныя магчымасці і перспектывы будучых выпускнікоў нам расказаў прарэктар па вучэбнай рабоце і інтэрнацыяналізацыі адукацыі БДУ Канстанцін КАЗАДАЕЎ.

— Канстанцін Уладзі­міравіч, з 2017 года на базе ўніверсітэта ў Даляні дзейнічае сумесны інстытут ДПУ — БДУ. Раскажыце пра гэты вопыт. Наколькі ён улічваўся пры стварэнні аналагічнай структуры ў Мінску?

— БДУ пачаў цесна ўзаемадзейнічаць з Даляньскім політэхнічным універсітэтам у 2007 годзе. За гэты час быў падпісаны шэраг двухбаковых пагадненняў аб інавацыйным і навукова-тэхнічным супрацоўніцтве, у тым ліку распрацоўвалася ідэя стварэння сумесных адукацыйных праграм. Можна сказаць, два ўніверсітэты прыглядаліся адзін да аднаго, і вось праз 10 гадоў у Даляні быў адкрыты сумесны інстытут ДПУ — БДУ. Зараз на двух курсах там вучацца 159 кітайскіх студэнтаў (спецыяльнасці “Прыкладная фізіка” і “Механіка”). Выкладанне 30% дысцыплін забяспечваюць выкладчыкі фізічнага і механіка-матэматычнага факультэтаў Белдзяржуніверсітэта. У планах — адкрыць у Даляні сумесную магістратуру.

Супрацоўніцтва, безумоўна, на карысць абодвум бакам. Сёння ў Кітаі каля 2,2 тысячы ВНУ, і Даляньскі політэхнічны ўні­вер­сітэт (у ліку чатырох дзясяткаў вя­дучых універсітэтаў) уключа­ны ў праграму развіцця ўстаноў вышэйшай адукацыі краіны. Згаданыя ўстановы атрымалі ­істотнае фінансаванне, што са­дзейнічае іх вы­ха­ду на міжнародны ўзровень. Зараз практычна ўсе з гэтых 40 універсітэ­таў займаюць ­высокія месцы ў сусветных рэйтынгах. Яшчэ 20—25 гадоў назад яны былі ўнізе, недзе на ўзроўні статыстычнай хібнасці, і за гэты час зрабілі рывок у сусветную эліту вышэйшай адукацыі. Таму супрацоўніцт­ва з Даляньскім політэхнічным універсітэтам для БДУ — гэта і вык­лік, і адначасова значная падмога. Вядома, фінансавыя ўмовы ў нас розныя, тым не менш Беларускаму дзяржаўнаму ўніверсі­тэту ўдаецца быць для ДПУ роўным партнёрам. У нас моцныя навуковыя школы, высокакваліфікаваны прафесарска-выкладчыцкі склад, і наш вопыт вельмі цэніцца ў Кітаі.

Трэба сказаць, што вучыцца ў дзяржаўным універсітэце — у Кітаі вялікая прывілея, там толькі кожны дзясяты студэнт можа сабе гэта дазволіць. Астат­нія мусяць выбіраць прыватныя формы адукацыі ці ­ехаць за мяжу. Таму вучыцца ў сумесным інстытуце ДПУ — БДУ (вядучых дзяржаўных універсітэтаў Кітая і Беларусі) прэстыжна для кітайскай моладзі.

Зараз аналагічны інстытут адкрываецца ў Мінску. Упэўнены, што ён таксама прыцягне ўвагу маладых беларусаў, бо тут будзе акумуляваны лепшы беларускі і кітайскі вопыт.

БДУ ўваходзіць у 2% лепшых універсітэтаў свету і павінен штодня адстойваць сваю высокую пазіцыю. У супрацоўніцтве з Даляньскім політэхнічным універсітэтам мы бачым вялікі патэнцыял росту.

— Падобных прапаноў на айчынным адукацыйным рынку няма. Якой будзе эксперыментальная праграма?

— Мы ўдзячны Міністэрст­ву адукацыі за тое, што нам пайшлі насустрач і ўзгаднілі ­эксперымент, — гэта даволі смелы крок як з іх боку, так і з боку ўніверсітэта.

Безумоўна, праграмы СІБД будуць адрознівацца ад тых, што рэалізуюцца зараз на нашых факультэтах (як і ад тых, што прапаноўваюцца ў сумесным інстытуце ў Даляні). Гэта непазбежна, бо 30% вучэбных курсаў будуць забяспечваць кітайскія выкладчыкі, якія ўнясуць сваю спецыфіку ў змест падрыхтоўкі. У Мінск прыедуць лепшыя спецыялісты не ніжэй кандыдата навук (калі карыстацца нашай тэрміналогіяй), якія маюць вопыт выкладання і званне дацэнта і вышэй.

Праграмай плануецца даволі сур’ёзная моўная падрыхтоўка студэнтаў. На першых двух курсах выкладанне бу­дзе весціся пераважна па-руску, каб студэнты маглі ўспры­няць асноўны масіў уводных даных па фізіцы, матэматыцы, матэматычным мадэляванні і гуманітарных дысцыплінах, якія прапаноўваюцца на факультэце міжнародных адносін. Але на старшых курсах плануецца далучаць больш выкладчыкаў з Даляня, а значыць, павялічыцца колькасць курсаў на англійскай мове.

Акрамя англійскай, студэнты будуць вывучаць і кітайскую мову. Мы хаце­лі б, каб выпуск­нікі сумеснага інстытута веда­лі яе хаця б на базавым узроўні, маглі чытаць тэхнічную дакументацыю і будаваць камунікацыю з кітайскімі партнёрамі.

Думаем, што навучанне ў сумесным беларуска-кітайскім інстытуце будзе для студэнтаў крыху больш складаным, чым на аналагічных спецыяльнасцях Белдзяржуніверсітэта. Кітайскія студэнты, якія прыхо­дзяць вучыцца ў наш інстытут у Даляні, ужо ведаюць: бу­дзе даволі вялікая нагрузка па англійскай мове, больш высокі ўзровень вывучэння дысцыплін, чым гэта прынята ў іх, бо яны спрычыніліся да фізіка-матэматычнай школы БДУ.
І мы арыентуем моладзь на тое, што давядзецца прыкладаць дадатковыя намаганні, але і патэнцыяльны выйгрыш, які атрымаюць выпускнікі, таксама вельмі высокі.

Шаўковы шлях праходзіць праз Беларусь, і краіне вельмі патрэбны спецыялісты, якія добра разбіраюцца ў міжнароднай лагістыцы і міжнародным праве, ведаюць асновы фарміравання прыбыткаў у транзітным варыянце эканомікі. Маецца на ўвазе і транзіт тэхналогій, і транзіт тавараў, і транзіт рабочай сілы, і транзіт ведаў. На ўсім гэтым можна і трэба зарабляць.

— І што гэта за выйгрыш? Якія перавагі будуць мець выпускнікі СІБД на рынку працы?

— Па-першае, яны атрымаюць два дыпломы, у тым ліку дыплом аднаго з вядучых універсітэтаў Кітая, які аўтаматычна прызнаецца ва ўсім свеце. Выпускнікі аўтаматычна ўваходзяць у інжынерную эліту.

Па-другое, трэба разумець, што кітайскі трэнд — гэта надоўга. Адпаведна, усё больш навукова-тэхнічнай дзейнас­ці будзе або пераво­дзіцца пад юрысдыкцыю Кітая, або рэалізоўвацца з ­удзелам Кітая. Мы ўжо цяпер бачым, наколькі хутка развіваецца інду­стрыяльны парк “Вялікі камень”, назіраем прыход на наш рынак найбуйнейшых кітайскіх брэндаў. Усім ім патрэбны супрацоўнікі, якія валодаюць хаця б англійскай
(і, пажадана, кітайскай) мовай і маюць інжынерныя спецыяльнасці.

Зараз рынак знаходзіцца ў пачатку росту, і праз 4—5 гадоў дэфіцыт такіх спецыялістаў будзе адчувацца ўсё больш. Мы робім першы крок, каб на высокатэхналагічныя працоўныя месцы прыйшлі выпускнікі нашага ўніверсітэта, а не кітайскія і расійскія выпускнікі.

Дарэчы, з 2020 года ў сумесным беларуска-кітайскім ­інстытуце плануецца адкрыць набор у магістратуру.

Наборы ў інстытут невялікія, і мы хацелі б прыцягнуць абітурыентаў, якія гатовы стаць унікальнымі спецыялістамі на скрыжаванні гуманітарных і тэхнічных навук. Няма сумненняў, што іх веды бу­дуць запатрабаваны прамысловымі, адукацыйна-навуковымі прадпрыемствамі Беларусі і Кітая, а таксама ў індустрыяльным парку “Вялікі камень”.

— Канстанцін Уладзіміравіч, мы ­гаварылі пе­раважна пра адукацыю, але няправільна ­ўпускаць і ­навуковую вы­га­ду. Лепшыя нашы спе­цыя­лісты рэгулярна бы­ваюць у Кітаі, суст­ракаюцца там з такімі ж спецыялістамі ў розных галінах, маюць доступ да вельмі добрых лабараторый і абсталявання. Гэтак жа кітайскія парт­нёры прыязджаюць у Белдзяржуніверсітэт, і вам таксама ёсць што прапанаваць ім. Ці плануецца супрацоўніцтва ў навуковай сферы?

— Не толькі плануецца, мы ўжо блізкія да рэалізацыі канкрэтных праектаў. Дзейнасць адукацыйнай структуры высокага ўзроўню немагчыма без адпаведнай навукова-тэхнічнай базы, асабліва па тых спецыяльнасцях, якія мы прапаноўваем.

Аднак трэба разумець, што правесці фізічны ці складаны механічны эксперымент — гэта вельмі дорага. Стварыць адукацыйную структуру і арганізацыйна, і фінансава значна прасцей, чым навуковую. Тым не менш і ў Даляні, і ў Мінску ў хуткім часе з’явяцца сумесныя інавацыйныя цэнт­ры, што дазволіць атры­маць той сінергетычны эфект, пра які вы гаворыце. І гэта не прос­та камп’ютарныя ці лінгафонныя класы, а сур’ёзныя лабараторыі, дзе будуць рэалізоўвацца цікавыя навуковыя праекты.

Галіна СІДАРОВІЧ.
Фота Алега ІГНАТОВІЧА.